Tuesday, November 04, 2008

Хүүхдийг Бvv Сэгсэр!

Одоо яадаг болсон юм мэдэхгүй. Манийг нь л багадуу байхад хүүхэд газар унах юм уу, толгойгоороо юм мөргөчих юм бол, томчуулын first aid буюу анхан шатны тусламж нь юу байсан гэхээр “Сайн Сэгсрээрэй” гэдэг байжээ. Бас нярай хүүхэд уйлаад зогсохгүй бол, барьж аваад л “Наран мэлтийнээ, Саран дүнхийнээ” болтол нь сэгсрээд хаях нь энүүхэнд. Харин гэтэл энэ нь хүүхдийг өвчинд бүү хэл үхэлд хүргэж болзошгүй гэнэ шүү. Shaken Baby Syndrome буюу Сэгсрүүлсэн Хүүхдийн Синдром хэмээн синхронный орчуулж болох синдром нь нярай хүүхэд юм уу бага насны хүүхдүүдийг хүчтэйгээр сэгсэрснээр бий болох бөгөөд энэ нь амь насанд нь хүрэх нь хүртэл бий. (Хэдэн жилийн өмнө орчуулж байсан энэ мэдээлэл өнөөдөр ч хэрэгтэй тул энд хавсаргав.)

Үүнийг Америкад тайлбарлахдаа зөвхөн хүүхдэд ноцтой тархи толгойны гэмтэл учруулаад зогсохгүй, хүүхэд хүчирхийллийн нэгэн шинж гэж үздэг. Нярайн тархи маш уяхан бөгөөд хэврэг. Түүний хүзүүний булчин нь сул дорой байдаг бөгөөд хүүхдийг барьж аваад сэгсэрхэд тархи нь толгойн ясан дотроо нааш цааш нь цохигдож байдаг байна. Үүнээс болж цусны судаснууд хагарч, толгойд цус хуримтлагдсанаас тархинд гэмтэл үүсгэдэг. СХСиндром нь зургаан сар хүртэлх хүүхдүүдэд элбэг тохиолдох боловч, гурван нас хүрсэн хүүхэд ч сэгсрэлтээс болж гэмтэл авч болдог байна. Өнгөрсөн онд Америкад гэхэд л 1200 хүүхэд энэ синдромоор эмчлүүлсэн бөгөөд 20% нь нас барж, үлдсэн хувийн ихэнх нь насан туршийн гэмтэлтэй болсон байна.

Тэгвэл эцэг эх, хүүхэд асрагч нар яагаад хүүхдийг сэгсэрдэг вэ?
Энэ синдром нь насанд хүрсэн хүмүүс хүүхэд уйлаад зогсохгүй байгаа тохиолдолд тэвчээр алдах, уур хүрэх үед илэрнэ. Хүүхдээ сэгсэрсэн шалтгаанаа ихэнх тохиолдолд юу гэж тайлбарладаг вэ гэхээр “би зүгээр л хүүхдээ дуугуй болгох гэсэн юм” гэж тайлбарладаг. Харамсалтай нь үүнээс болж та хүүхдээ бүрмөсөн, нэг мөр дуугүй болгож ч болох нь байна.
СХСиндром яаж илрэх вэ?
· Хүндрэлтэй амьсгалах
· Хөхөх болон залгиж чадахгүй болох
· Хоолондоо дургүй болох
· Бөөлжих
· Арьс нь хувирах
· Уцаартай болх
· Татах
· Хагас ухаантай байх
· Толгойгоо өргөж чадахгүй байх

Хэрэв таны хүүхдийг асрагч нь юм уу хэн нэгэн нь сэгсэрсэн гэдгийг мэдэх юм бол тэр даруй түргэн дуудах ёстой гэнэ. Түүнчлэн уйланхай хүүхдүүдээ асрагч юм уу бусад хүмүүст үлдээхдээ заавал хэлж ойлгуулах хэрэгтэй гэнэ. Мөн эцэг эхчүүд ч гэсэн хүүхэд тань уйлаад дуугүй болохгүй бол тэсвэр алдсан хэдхэн хором ч гэсэн хүүхдийн чинь амь насанд аюултай гэдгийг үргэлж санах хэрэгтэй. Тэвчээр алдсан яг тэр хоромдоо хүүхдээсээ хэдэн минут ч гэсэн холдоод, тайвширсан хойноо эргэж очих хэрэгтэйг ч сануулж байна. Магадгүй зарим эцэг эхчүүд хүүхдээ сэгсэрч тоглох ч дуртай байж болно. Харин энэ тоглоом нь шоглоом болж болохыг ч ухаарах хэрэгтэй.

Ер нь нярай жоохон гэлтгүй манайд сэгсрэлтээр бүгдийг зүгээр болгочих гэсэн үзэл томчуудад ч байдаг. Насанд хүрсэн хүнийг ч гэсэн осолд орох юм уу юмнаас унахад нь сэгсэрэхийг урьтал болгодог. Гэтэл бусад улсуудад ямар ч гэмтэл авсан хүнийг хөдөлгөөнгүй байлгаж байгаад түргэн тусламж ирээд хамгийн түрүүн хүзүүг нь хөдлөхгүйгээр бэхэлдэг. Түүний дараагаар өргөж авдаг. Энэ нь тухайн хүнийг насан туршдаа суугаа юм уу тархины өвчтэй болохоос сэргийлж буй хэрэг буюу. Юутай ч сэгсрэх гэдэг синдромноос бид нар өөрсдөө ч салах хэрэгтэй байна.
www.dontshake.com сайтын мэдээлэл дээр тулгуурлан орчуулав.

1 comments:

Anonymous November 15, 2008 at 5:56 AM  

Hehe.Baika min hurdan huuheddee bolood tegeed teriigee amidral deer uuruu heregjuul dee hu.Huurhun huurhun yum bichih yumaa,hehe...cheers!

Сэтгэгдэл бичих

Зэсийн Ханш

  © Blogger template 'Amarjargal' by Mongoltolbo.com 2009

Back to Дээш